κριτική: Γρηγόρης Παπαδογιάννης
Με λίγα λόγια: Η γιαγιά αποφασίζει να ταξιδέψει στο Γκρόζνυ για να βρει τον εγγονό της που υπηρετεί στα ρωσικά στρατεύματα κατοχής. Θα φτάσει εκεί, θα τον δει και θα βιώσει τη σκληρή πραγματικότητα ενός πολέμου.
Πολεμική ταινία; Ναι. Αλλά χωρίς ούτε μια μάχη ούτε μια ανατίναξη της προκοπής, χωρίς σφαίρες και σφαγές. Το αντέχετε; Δεν είναι τόσο απλό όσο νομίζετε γιατί η φρίκη, χωρίς εφέ, ψηφιακά φτιασίδια και εντυπωσιασμούς, είναι εκεί. Παρούσα. Η πραγματική φρίκη ενός πολέμου -και κάθε πολέμου- που είναι πολύ έντονη για να την αγνοήσεις. Όπως βέβαια και η αγάπη, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός, οι μάταιες ελπίδες που κουβαλούν ως σταυρό οι λίγοι (όπως η Αλεξάνδρα) και εκμεταλλέυονται οι πολλοί (κοιτάξτε γύρω σας). Η Αλεξάνδρα (απίστευτη ερμηνεία από την 80χρονη Γκαλίνα Βισνέφσκαγια, μεγάλη ντίβα της όπερας της Ρωσίας και συντρόφου του Ροστροπόβιτς) τριγυρίζει άφοβα στο στρατόπεδο και έξω από αυτό, στην ερειπωμένη Τσετσενία, μιλάει με φαντάρους, συναντά ανθρώπους που έχασαν τα πάντα εξαιτίας του πολέμου, μοιράζεται μαζί τους σκέψεις, αγωνίες, όνειρα. Και καταφέρνει τελικά, αυτή η ηλικιωμένη γυναίκα που με δυσκολία περπατάει, να περάσει μέσα από το πεδίο της καταστροφής και της αθλιότητας ένα κυριολεκτικό και συμβολικό μήνυμα ελπίδας: ότι ίσως δεν είναι όλα τα ανθρώπινα προορισμένα για την καταστροφή, ίσως από τις στάχτες να ξεπροβάλει κάποτε η αυτογνωσία πριν από την αυτοκαταστροφή. Ή πιο απλά, με τα λόγια του δημιουργού: «Είναι μια ταινία στην οποία ο πόλεμος έχει τελειώσει, οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο και γνωρίζουν πως η ζωή πρέπει να συνεχιστεί».
Ένας μεγάλος σκηνοθέτης: Ο Αλεξάντερ Σοκούροφ (Πατερας και Γιος, Ρώσικη Κιβωτός) δίνει εδώ ένα σπαρακτικό δείγμα όχι μόνο της δικής του αξίας αλλά της αξίας του κινηματογράφου γενικότερα. Μακριά πολύ από τους ευτελισμούς στους οποίους υποβάλλουν οι κάθε είδους γελωτοποιοί την έβδομη τέχνη, ένας Ρώσος σκηνοθέτης, που πρόλαβε να γνωρίσει τη διδασκαλία του Ταρκόφσκι, δημιουργεί (χωρίς καμία έκπτωση στον αυστηρά προσωπικό του τρόπο γραφής και με ένα έξοχο εικαστικό φόντο) μια μεγάλη ταινία που αποκλείεται να μην σας συγκινήσει. Αρκεί να αφεθείτε στο ρυθμό και το χρόνο της.
Λεπτομέρεια: Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών.
Τελευταία λέξη: Συγκλονιστική!
ALEKSANDRA
Σενάριο - Σκηνοθεσία: Αλεξάντερ Σοκούροφ
Πρωταγωνιστεί: Γκαλίνα Βισνέφσκαγια
Με τους: Βασίλι Σέβτσοφ, Ταίσα Ζικάεβα, Εβγκένι Τκάτσουκ, Αντρέι Μπογκντάνοφ
Διάρκεια: 92' (Ρωσία, Γαλλία - 2007)
